Lang voordat ik mij met fotografie bezig hield was nabewerking of “photoshoppen” een grote hobby van mij. Op mijn vaders computer speelde ik al vanaf de basisschool met Photoshop Elements. Iets wat later goed van pas kwam op de middelbare bij het opfleuren van verslagen en presentaties met zelfgemaakte plaatjes. Maar ook toen ik me als bijbaan bezig hield met het ontwerpen van websites was het een handige vaardigheid om te hebben. Ook bij fotografie komen die photoshop skills natuurlijk van pas. In dit blog artikel ga ik in op mijn eigen filosofie en werkwijze betreft photoshoppen en probeer ik antwoord te geven op de volgende veelgestelde vragen die ik krijg:
Photoshop je jou foto’s?
In het algemeen probeer ik photoshoppen zoveel mogelijk te beperken. Als fotograaf wil ik namelijk met mijn foto’s een natuurgetrouw beeld geven van de dag of het evenement dat ik fotografeer.
Wel ontwikkelen, minimaal photoshoppen
Daarom houd ik het vooral bij subtiele aanpassingen in bijvoorbeeld kleur, contrast, belichting & compositie. Dit wordt dikwijls het digitaal ‘ontwikkelen’ van de foto’s genoemd. Onder ‘photoshoppen’ daarentegen versta ik het maken van grote aanpassingen in foto’s (retouching), ofwel het manipuleren van de werkelijkheid. Ook kost photoshoppen enorm veel extra tijd. Daarom probeer ik mijn foto’s al zo goed mogelijk ‘in-camera’ te krijgen. Dat wil zeggen; al bij het indrukken van de ontspanner. Zo hoeft er naderhand zo weinig mogelijk aan de foto’s bewerkt te worden. Dit doe ik door rekening te houden met de lokatie, het aanwezige licht en door te anticiperen op wat er allemaal om mij heen gebeurt.
(Geen photoshop: Enkel subtiele contrast & kleur aanpassingen)
Wanneer photoshop je dan wél?
Dit hangt af van de aard van de opdracht. Bij sommige klussen zoals een product- of fashionshoot hoort photoshoppen er natuurlijk bij! Dit neem ik dan ook mee in de prijs die ik reken. Bij event- & wedding fotografie houd ik het minimaal. Wel photoshop ik de volgende dingen:
1. Verwijderen van storende elementen
Toch kan ik niet altijd voorkomen dat er in de achtergrond van mijn foto’s soms afleidende personen of objecten staan. Denk aan een ongelukkig geplaatste afvalbak, voorbijgangers die gekke bekken trekken of lampjes van nooduitgangen. Dit soort storende elementen photoshop ik doorgaans uit mijn foto’s. Bij uitgebreide foto-reportages doe ik dit enkel bij de zogenoemde highlights.
(Photoshop: Persoon eruit geknipt)
2. Samenvoegen van twee momentopnames
Soms denk je het perfect moment te hebben gevangen: bijvoorbeeld het huwlijkspaar wat elkaar verliefd in de ogen kijkt. De foto is haarscherp, de compositie klopt, en het licht was fantastisch. Toch blijkt bij thuiskomst dat de bruid even knipperde met de ogen. En op de volgende foto is het weer de bruidegom die zijn ogen kort dicht heeft. Aangezien tussen de twee foto’s maar een honderste van een seconde zat, kunnen deze foto’s goed samengevoegd worden tot één perfecte foto. En niemand die het merkt. Gelukkig is dit zelden nodig, maar soms kan het net die ene foto redden.
(Photoshop: Samengevoegd met foto waar linker persoon ogen wel geopend heeft)
Je laat me er wel mooi uitzien, toch?
Vaak grappig bedoeld, maar toch krijg ik deze vraag als fotograaf regelmatig. En natuurlijk probeer ik jou in mijn foto’s je er op je mooist uit te laten zien met mijn nabewerking! Maar hier komt vaak geen photoshop aan te pas. Hieronder lees je waarom en in welke gevallen ik juist wél kies om te photoshoppen.
1. Subtiele aanpassingen
Ik zorg altijd voor een mooie zachte huidtint. Verder accentueer ik de ogen, wenkbrouwen en het haar. Maar soms bestaat het omgevingslicht uit verschillende type lichtbronnen met ieder een eigen kleur temperatuur. Denk aan blauw daglicht, oranje gloeilampen of juist groenige spaarlampen. Onze ogen compenseren hier onbewusd voor, maar op de camera kan de huid daardoor een stuk roder van kleur worden. Dit kan opgelosd worden door lokaal met een digitale kwast de witbalans handmatig te corrigeren. Het eindresultaat kan soms enorm verschillen met de foto zoals deze uit de camera kwam. Een tijdrovend proces al met al, maar alsnog komt hier geen photoshop bij kijken.
(Geen photoshop: Enkel witbalans lokaal gecorrigeerd)
2. Tijdelijke onvolkomenheden
Ik probeer dus ook bij portret foto’s minimaal te ‘photoshoppen’. Dus wanneer ik geen specifieke verzoeken heb ontvangen, gebruik ik het volgende als richtlijn: alle tijdelijke onvolkomenheden die normaalgesproken binnen een maand vanzelf weg gaan zoals een wondje, puistje of koortslip, mag ik weg photoshoppen. Maar als jij andere wensen hebt, laat dit dan weten, dan kijk ik wat mogelijk is!
(Photoshop: Pleister op haar hals weggepoetst)
Fotorestauratie
Fotorestauratie zou je ‘photoshoppen on steroids’ kunnen noemen. Mijn moeder had als hobby om foto-albums te maken over haar jeugd en familie. Hiervoor zou ze foto’s gebruiken die jarenlang in een schoenendoos hebben gelegen en daardoor vaak vervaagd, verkleurd of beschadigd zijn. Soms zou ik haar helpen enkele foto’s te restaureren doormiddel van Photoshop. Maar restauratie is niet alleen weggelegd voor oude foto’s. Ook foto’s die bijvoorbeeld onscherp of overbelicht zijn kunnen soms nog gered worden met restauratie. Of lage resolutie foto’s die je met je mobiel hebt gemaakt. Hieronder een paar willekeurige voorbeelden.
Voorbeelden
Voorbeeld 1: Herstel witbalans
Jaren terug speelde ik met een zeer oude Canon 10D en maakte toen spontaan dit portret van mijn huisgenoot aan de keukentafel. Het omgevingslicht zat niet mee: Links was een groot raam waar het laatste beetje blauwkleurig daglicht binnenviel, recht voor haar neus hing een gloeilamp die juist weer een warme gloed gaf en dan ook nog eens een spaarlamp aan het plafond waar weer groen licht vanaf kwam. Het resultaat was een weinig charmante foto van een anders zeer knappe meid. Ik besloot daarom de foto op te poetsen. Ook is haar torso van een andere foto gekopieerd om een betere compositie te bewerkstelligen.